گونه های قصر یا حصر در قرآن کریم
Authors
Abstract:
در هر دعوت و پیام، شکل ظاهری و نفوذ آن در دل ها از عمده ترین و مهم ترین شیوه ها به شمار می رود. قصر یکی از مباحث مهم دانش معانی است که در شیوه های بلاغی قرآن نیز درباره آن سخن گفته می شود. قصر عبارت است از منحصر کردن مسندالیه در حکمی یا تخصیص دادن چیزی به چیز دیگر به شیوه ای مخصوص. این تخصیص به شیوه های خاص و مختلفی صورت می گیرد. در زبان عربی، نفی و استثنا قوی ترین و اصلی ترین شیوه تخصیص شمرده می شود. از آنجا که قرآن کریم شریف ترین و مهم ترین متن و سند دینی ما مسلمانان محسوب می شود، برای فهم درست و عمیق آن باید به تمام شیوه های بلاغی و مختصات زبانی توجه کرد و قصر به عنوان یک سیوه بیان مقصود در قرآن کریم فراوان به کار گرفته شده است. در این مقاله شیوه های مختلف حصر و قصر و تبیین جایگاه آن در قرآن کریم و علوم بلاغی از دیدگاه های مختلف بررسی شده است.
similar resources
جایگاه قصر و حصر در علم معانی
این پژوهش گامی در جهت بازبینی، نقد و تبیین جایگاه حصرو قصر به عنوان یکی از فصول مهم فنّ معانی و از ابزارهای بلاغی کارآمد در تحلیل متون است. این مبحث که مربوط به سطوح درونی کلام و لایههای پنهان اندیشة گوینده است، از نخستین کتابهای معانی تا دورة معاصر مورد توجّه اهل بلاغت بوده و بخشی مفصّل و مجزّا را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر این ابزار بلاغی، مورد استفادة متنوع و مکرّر شعرا، نویسندگان و عرف...
full textمفاد حقیقی اسلوب حصر (قصر) در آیات و احادیث
حصرعبارت است از اینکه چیزی یا کسی را به چیزی یا کسی آنچنان ویژه دارند که از او درنگذرد و در غیر او نباشد. دلالت حصر بر معنای مذکور مورد تردید است. بررسی مفاد واقعی این اسلوب مسأله اصلی این پژوهش است که به روش کتابخانهای و تحلیل محتوا پی گرفته شده است. آیا ظهور این بیانات در انحصار، معتبر و قابل استناد است؟ احتمالات چندی وجوددارد: اینکه حصر را غیرحقیقی یا اضافی بدانیم؛ استفاده از حصر ...
full textجایگاه قصر و حصر در علم معانی
این پژوهش گامی در جهت بازبینی، نقد و تبیین جایگاه حصرو قصر به عنوان یکی از فصول مهم فنّ معانی و از ابزارهای بلاغی کارآمد در تحلیل متون است. این مبحث که مربوط به سطوح درونی کلام و لایه های پنهان اندیشه گوینده است، از نخستین کتابهای معانی تا دوره معاصر مورد توجّه اهل بلاغت بوده و بخشی مفصّل و مجزّا را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر این ابزار بلاغی، مورد استفاده متنوع و مکرّر شعرا، نویسندگان و عرف...
full textبررسی و نقد کارکرد حصر و قصر در غزلیّات حافظ
خواجه شمسالدّین محمّد حافظ شیرازی توانمندیهای متعدّد ی در حوزههای مختلفِ زبان، اندیشه، ذوق هنری، بلاغتدانی، قدرت در طنز، هستیشناسی خاص و... دارد. یکی از ظرایف هنربلاغی وی را میتوان در بهرهگیری از ابزار «حصر و قصر» مشاهده کرد. این مقاله میزان تاثیر این امکان زبانیـ بیانی، رادر اشعار حافظ بررسی می نماید. گویا حافظ در تبیین اندیشههای خود، این وسیله را بسیار مناسب میدیده که در حجم زیادی از...
full textبحثی دربارة «حصر و قصر» در بلاغت فارسی
از جمله بحثهای پیچیده در بلاغت فارسی «حصر و قصر» در علم معانی است. دشواری موضوع از یک سو و تقلید و تأثیرپذیری محض از قواعد و شیوههای حصر و قصر زبان عربی و تطبیق آن با نمونههای زبان فارسی از سوی دیگر، همچنین، تفاوت ساختاری و نحوی این دو زبان با یکدیگر، از جمله عوامل پریشانی نوشتههای صاحبان این فن در بلاغت فارسی است. برای نمونه، آیا آنچه در آغاز جملات محصور در زبان فارسی میآید مثل زبان عرب...
full textحصر و قصر در بلاغت عربی و فارسی
قصریکی از مباحث علم معانی است که به آن «حصر»، «تخصیص» و «اختصاص» هم میگویند. در اصطلاح، اثبات حکم است برای آنچه در کلام ذکر شده و نفی حکم از ماسوای او است. این شگرد دو طرف دارد: یکی مقصور ودیگری مقصور علیه . مهمترین شیوههای قصر در زبان عربی 4 نوع است: 1-حرف نفی واستثناء که مقصور علیه بعد از حرف استثناء ذکر میشود 2-آوردن انّما در اوّل جمله 3-عطف کردن: به وسیلۀ کلمات بل، لکن، لا که مقصور علیه بع...
full textMy Resources
Journal title
volume 5 issue 1
pages 5- 26
publication date 2008-07-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023